In Italië heeft de centrumrechts partij Forza Italia een wetsvoorstel ingediend waarbij het ouders verboden wordt om hun kinderen tot 16 jaar enkel veganistisch te laten eten. De reden is dat er enkele kinderen in Italië zijn geweest die door een structureel en ongebalanceerd veganistisch menu groeistoornissen hebben opgelopen. Mochten ouders hun kinderen alsnog veganistisch opvoeden dan kunnen zij, na aanname van de wet, tot 7 jaar gevangenisstraf krijgen. Bij kinderen onder de drie jaar, komt daar nog een jaar straf bij.
Nou ben ik het doorgaans met Forza Italia niet heel erg eens maar het punt dat ze hier aanroeren is voor mij in het liberalisme een van de moeilijkste of in ieder geval emotioneel zwaarste punten. Het gaat hier om keuzes die ouders maken voor hun minderjarige kinderen. Op zich natuurlijk de normaalste zaak van de wereld en we gaan er doorgaans ook van uit dat ouders het beste met hun kroost voor hebben. We hebben echter ook wetten en regels opgesteld waarin staat vastgelegd wat ouders wel en niet met hun kinderen mogen doen. Zo is je kind vermoorden, mishandelen of verwaarlozen bijvoorbeeld niet toegestaan. De rechter kan vaders en moeders in extreme gevallen zelf uit de ouderlijke macht ontheffen of ontzetten.
Daarnaast hebben sommige ouders nou eenmaal een, vanuit het collectief gezien, verknipte kijk op de wereld. Ik denk hierbij aan ouders die hun kinderen zichzelf laten opblazen voor een hoger doel. Maar ook ouders die hun kinderen dingen onthouden of doen ondergaan omdat zij, tegen alle feiten of gangbare opinie in, denken dat het beter is iets wel of niet te doen en hiermee de gezondheid van hun kind in direct gevaar brengen. En daar komt de vaccinatie discussie om de hoek kijken. Er zit echter een cruciaal verschil tussen beide discussies. Bij vaccinatie komt daar namelijk de groeps- of kudde immuniteit bij. Daarmee gaat het dus om meer dan enkel het individu maar ook over het algemeen belang, een term waar ik als liberaal meestal uitslag van krijg want bepaal maar eens wat dat algemeen belang dan precies is. Volksgezondheid vind ik echter een almeen belang waar ik wel achter kan staan.
De Italiaanse kwestie vind ik, na afpellen, een relatief eenvoudige. Enerzijds is het goed om de gezondheid van kinderen te beschermen tegen domheid of principes van de ouders, anderzijds, hoever moet dat gaan? Er zijn, ook in Europa, flink wat gezinnen, niet allen in de VS, die dagelijks ongezond fastfood eten. Minstens zo slecht als een ongebalanceerd veganistisch dieet. In beide gevallen geldt, zodra de gezondheid van een kind in het geding is, moet er direct worden ingegrepen, het kind is per slot van rekening een individu dat volledig afhankelijk is van een of twee andere individuen, de ouder(s) of voogd(en). Als die falen, moet er worden ingegrepen. De enige controleerbare entiteit die we daarvoor hebben, is de overheid, dus in geval van ouderlijk falen, is helder wat er moet gebeuren en door wie. Maar een bepaald dieet of een bepaalde opvoeding an sich is natuurlijk niet per se fout. Er zijn genoeg kinderen die veganistisch worden opgevoed die wel gewoon alle voedingsstoffen krijgen. Er zijn zelfs, naar ik begrijp, vrij veel veganistische ouders die ervoor kiezen hun kinderen een of enkele malen per week dierlijke producten te geven zodat zij gezond blijven maar ook zodat ze vlees niet gaan zien als verboden vrucht.
Betekent dit dat we dan maar moeten wachten tot een kind er slecht aan toe is? Nee, maar enkele voorbeelden mogen er natuurlijk nooit voor zorgen dat ouders worden beperkt in de manier waarop zij hun kinderen opvoeden. Zeker aangezien het met voedingssupplementen geen enkel probleem is om kinderen gezond en gebalanceerd veganistisch op te voeden. Ik denk dan ook dat het wetsvoorstel veel en veel te ver gaat en een te grote inbreuk maakt op de vrijheid van ouders om hun kinderen op te voeden. Daar komt nog bij, hoe gaan de Italianen dit controleren? Gaan ze bij iedereen thuis in de keuken kijken? Of wachten ze tot kinderen in het systeem, kinderopvang, school, consultatiebureau of andere zorg, komen? Als dat laatste het geval is, verandert er dus niks in het moment van signaleren. En ik neem aan dat er al straffen mogelijk zijn voor het verwaarlozen en slecht voeden van kinderen. Dat moet voldoende zijn.
Hoe zit dat dan met vaccinatie? Hier zit ik anders in. Want wat de reden voor de weigering van de ouders ook is, door die weigering schaden zij niet alleen de gezondheid van hun kind, ze verzwakken ook de kracht van de groepsimmuniteit. Hierdoor kunnen zij er zelfs voor zorgen dat mensen die wel ingeënt zijn alsnog ziek worden en mogelijk zelfs overlijden. Een bekende recente uitbraak is de uitbraak van mazelen in de biblebelt in 2013. Maar ook de polio uitbraak in 1992 in en rond Streefkerk, 71 zieken met twee doden. Deze beide voorbeelden kwamen puur en alleen voort uit mensen die, om religieuze redenen, weigerden hun kinderen in te laten enten. Zij lopen een aanzienlijk hoger risico omdat zij met vele weigeraars bij elkaar wonen, hierdoor is er amper tot geen sprake van groepsimmuniteit.
Het is dus ook niet zo dat nu veel van deze besmettelijke ziektes uit ons dagelijkse wereldbeeld lijken te zijn verdwenen, dat ze ook echt helemaal weg zijn. Juist om de groepsimmuniteit op peil te houden, moeten deze vaccinaties niet alleen aangeboden worden door de overheid maar wat mij betreft verplicht gesteld worden. Dit betekent voor mij ook dat, naast de gezondheidsbezwaren, zelfs religieuze bezwaren, vaak in onze samenleving gezien als meer legitieme bezwaren dan non-religieuze bezwaren, in dezen niet relevant zijn. Ik ga daarin, in ultimo, zelfs zo ver in dat kinderen wat mij betreft door politie uit huis gehaald moeten worden om gevaccineerd te worden. Ik ben mij overigens volkomen bewust van hoe zwaar dat middel is en van de geestelijke schade die op deze wijze handelen kan veroorzaken.
Betekent dit dan dat mensen die tegen vaccinatie zijn hun mond maar moeten houden? Nee, natuurlijk niet, hun vrijheid van meningsuiting verandert niet. Alleen hun vrijheid om deze keuze voor hun kinderen te maken, vervalt. Dus ze moeten vooral blijven zoeken naar mogelijke bijwerkingen of (ernstige) ziektes waarvan zij vermoeden dat ze veroorzaakt worden door vaccins en we moeten met zijn allen ook open blijven staan voor deze onderzoeken. Ook dat hoort bij de verantwoordelijkheid die we gezamenlijk dragen. Het kan tenslotte nooit zo zijn dat we legitieme zorgen wegwuiven enkel en alleen omdat we ergens zuiver dogmatisch in geloven. Maar laten we ophouden met het volgen van internethypes en alles maar klakkeloos voor waar aannemen als het op Facebook verschijnt, en ja dat geldt ten principale ook voor dit artikel.
U ziet; vrijheden, zeker die van ouders en hun minderjarige kinderen zijn nog niet zo simpel. Het kan zelfs zo ver gaan dat vrijheden beschermd moeten worden door grote onvrijheid. Dit zijn en blijven echter helse afwegingen.