Het is vandaag 60 jaar geleden dat het verdrag van Rome is getekend. Met de ondertekening was de oprichting van de Europese Economische Gemeenschap(EEG) een feit. Dit verdrag was in feite een volgende stap na het verdrag van Parijs, 1951, dat de basis vormde voor de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal(EGKS). Voor de fijnproever heb ik boven een diagram met verschillende Europese samenwerkingen toegevoegd.
Het verdrag van Rome was een verdrag tussen zes landen te weten: België, Nederland, Luxemburg, West-Duitsland, Frankrijk en Italië. De kern van eigenlijk alle Europese samenwerkingen. Het basisidee achter dit verdrag was om economische samenwerking tussen de landen te optimaliseren, landbouwsubsidies te uniformeren en een douane-unie in te stellen. Daarnaast werd op hetzelfde moment, in een separaat verdrag, overigens ook Euratom opgericht.
Al deze verschillende ontwikkelingen en verdragen, en nog veel meer natuurlijk, leidden uiteindelijk tot de oprichting en uitbreiding van de Europese Unie zoals we die tegenwoordig kennen. En het zal u niet zijn ontgaan, er is nogal wat discussie over Europa en de EU. Twee totaal verschillende dingen overigens.
Europa is ons continent en gaat wat mij betreft veel meer om de landen en de mensen. De EU is de samenwerking die we met deze andere landen hebben opgetuigd. Europa is wat mij betreft dan ook niet de term die we moeten bezigen in dit soort discussies. De meeste mensen bedoelen de EU op het moment dat ze kritiek uiten. Waarom dit belangrijk is? Omdat woorden ertoe doen! Europeanen als mensen hebben doorgaans niet heel veel problemen met elkaar en vinden het vaak zelfs wel leuk om bij elkaar op vakantie te gaan en wat te handelen. Het zijn tenslotte toch onze, al dan niet directe, buren. Als er in het verleden al iets misging, ging dit doorgaans mis tussen koningen, regeringen of naties.
De EU, dat is een ander verhaal. De EU is een geheel van politieke en ambtelijke samenwerkingsverbanden die voor de gemiddelde inwoner van Europa nog slechter te doorgronden zijn dan de ministeries en politieke lagen in de eigen landen.
Daar ontstaan dan ook de problemen en de ellenlange discussies. Want heel veel van de dingen die Europeanen willen, een beetje vakantie vieren en een beetje handelen dus, probeert de EU te regelen. Daarvoor zijn wetten en regels nodig die voor de hele unie gelden. En daar heb je je probleem.
Voor wetten hebben we een volksvertegenwoordiging, parlement, en een uitvoerend orgaan, regering, nodig. In het Europees Parlement en de Europese Comissie hebben we die beiden, soort van in ieder geval. Doordat we in Europa echter ook vast willen houden aan onze natiestaten, is het erg lastig te doorgronden wie nou precies wat mag bepalen en hoe dat democratisch werkt. Want het parlement kan geen belastingen innen en dus ook geen eigenstandige begroting maken. Daarnaast wordt de Europese Commissie voorgesteld door de Raad van de Europese Unie(vergadering van ministers) en de beoogd voorzitter van de Europese Commissie en kan het parlement na hoorzittingen enkel akkoord of niet akkoord gaan met de voltallige commissie. Niet bepaald een ideaal democratisch plaatje natuurlijk.
Dan hebben we nog allerhande regels en wetten die voorgesteld en besloten worden door de Europese instellingen. Sommigen lijken in onze ogen bizar en bureaucratisch, anderen lijken gewoon niks toe te voegen. Bij al deze wetten geldt dat onze eigen regering, onder anderen via de Raad van de Europese Unie, Europees/nationaal parlement en eurocommissaris hier iets van hebben gevonden en uiteindelijk linksom of rechtsom, actief of passief, hebben ingestemd.
Betekent dit dat het dan per definitie goed of niet goed is? Nee, zeker niet. Het betekent dat het systeem anders, inzichtelijker en democratischer moet. Want Europeanen zijn doorgaans wel erg blij dat ze makkelijk bij elkaar op vakantie kunnen, wat kunnen werken, met euro’s op zak.
Maar wat heeft de EU/Europa nou ooit voor míj gedaan? De vraag komt, maar dan over de romeinen, uit de klassieke Monty Python film Life of Brian. Patrick Stewart heeft een ode aan deze sketch opgenomen in reactie op Theresa May die uit de Europese Conventie voor Mensenrechten wilde stappen.
De vraag blijft echter een goede en zeer persoonlijke vraag. Want om maar met de deur in huis te vallen, alles afwegende ben ik toch voorstander van de Europese Unie. Nee, ik wil geen federaal Europa en ik geloof ook niet in een Europees leger. Maar ik ben wel heel blij dat we een EU hebben.
Maar waarom ik dan toch blij ben met de EU? Laat ik beginnen met een lijstje open deuren:
Open grenzen, de euro, im- en exporteren, Europees BTW nummer, handel, democratie in Oost-Europa, Ontwikkelen van buurlanden van de EU, mensenrechten, stabiliteit en natuurlijk vrede. Ik kan nog even doorgaan met dit lijstje maar laten we het hier even bij houden. En natuurlijk, al deze individuele punten kunnen ook op een andere multilaterale manier worden geregeld. Maar ik vind het wel zo prettig dat we dit in een coherente set regels en wetten hebben weten te vatten.
Daarnaast is er nog een zeer persoonlijke reden dat ik de EU altijd iets positiever zal zien. Dankzij de EU heb ik mijn Deense verloofde leren kennen, dankzij de EU konden wij in de tijd dat wij met elkaar uitgingen makkelijk en zonder gedoe heen en weer reizen, dankzij de EU kon zij zich makkelijk in Nederland vestigen, dankzij de EU kon zij direct aan het werk en dankzij de EU zal ons huwelijk in ons beider landen zonder veel gedoe worden erkend.
Dus met uw welnemen, vier ik dit weekend 60 jaar verdrag van Rome een klein beetje mee met in mijn achterhoofd deze woorden van Margaret Thatcher: “My first guiding principle is this: willing and active co-operation between independent sovereign states is the best way to build a successful European Community.”
Vind ik leuk:
Like Laden...